Vorige week was ik bij een kunstenaar. "Regelmatig vraag ik me af of ik wel door moet gaan", zei hij. "Ik voel me soms zo gehinderd door mijn vakmanschap. Dat is nog zo beperkt." Ik en vrijwel alle andere makers die ik ken, weten precies wat hij bedoelt. Je kijkt naar je penseel, pen of instrument en denkt: tja. 

Al maanden ben ik bezig met het leven van Paulus. Paulus was ook een maker. Hij creëerde revolutionaire geloofsconstructen. Hij was als een heraut van God die met stem en pen als trompet God's nieuwe wereld verkondigde. 

Ook deze maker zag zijn eigen beperktheid vrij scherp voor ogen. Zijn publiek in Korinthe ook. Die vonden zijn trompet vals en blikkerig klinken. Paulus was de eerste om het toe te geven: "En ik, broeders, toen ik bij u kwam, ben niet gekomen om u met voortreffelijkheid van woorden of van wijsheid het getuigenis van God te verkondigen.” 

Paulus had geen trompet, maar een toetertje, zeiden ze in Korinthe. Klopt, en dat is juist goed, zegt Paulus. Want dan wordt niet mijn kracht zichtbaar, maar dat van God. "Mijn spreken en mijn prediking bestonden niet in overtuigende woorden van menselijke wijsheid, maar in het betonen van geest en kracht, opdat uw geloof niet zou bestaan in wijsheid van mensen, maar in kracht van God.” 

Paulus’ toetertje heeft een ongekende impact op de wereld gehad. Maar niet omdat hij zijn instrument zo goed beheerste. Het was niet zijn charisma of welsprekendheid. Wat Paulus toeter uniek maakte was dat er een andere adem doorheen blies, die een verhaal vertelde wat nog nooit verteld was. Over een koning die vrijwillig gekruisigd werd. En drie dagen later opstond uit de dood. Dát verhaal had nog niemand getoeterd.

Dus laten we blijven toeteren. Zo goed we kunnen. Maar ons niet vertillen aan ons vakmanschap. Het gewicht van wat we maken zit in het verhaal wat we mogen vertellen. 

Om akkerland vruchtbaar te houden moet het regelmatig braak liggen. De grond wordt voor een periode met rust gelaten zodat het met zichzelf aan het werk kan: herstellen, bij zinnen komen, ontvankelijk worden voor nieuw zaad. 

Nooit in de geschiedenis heeft de kerk wereldwijd zo braak gelegen als de afgelopen maanden. Nooit heeft de kerk zo’n kans gekregen om los te komen van beknellende patronen en zichzelf opnieuw uit te vinden. 

Nu de quarantaine op z’n achterste benen loopt en ‘het hele kerkgebeuren’ weer gaat opstarten is de vraag: wat is de geestelijke oogst van de crisis? Of gaan we gewoon door waar we gebleven waren? 

Hét meest gekozen woord van allerlei kerkleiders om de coronacrisis te duiden was ‘reset’. Prachtig, maar wat heb je daar aan als alles zometeen meer van het zelfde blijkt, alleen dan met anderhalve meter afstand?

Tim Keller zei in een recent interview (vanaf minuut 18): kerken gaan in deze crisis door twee fases: 1) korte termijn: reageren op de crisis (zoals het overschakelen naar online), 2) lange termijn: na de crisis met een nieuwe kerk beginnen omdat de wereld veranderd is. Hij zei: ‘All churches are going to have to be replanted'. En ook: ‘But so far I see almost no church doing that’.

Hoe ‘reset’ je een kerk? Hoe ‘plant’ je een kerk opnieuw?

Ik weet het niet. En dat is ook de bedoeling. Ik ga er niet over namelijk. De paus ook niet overigens. En pastors, dominee’s en voorgangers ook niet. 

De enige die er over gaat is Jezus, het hoofd van de kerk, en zijn antwoord is volgens mij zonneklaar: ‘Zoek eerst het Koninkrijk van God en zijn gerechtigheid, en de rest volgt daaruit’. 

Dus is voor ons de passende reactie op de vraag ‘hoe verder met de kerk’ om een poosje onze mond te houden, te gaan zitten en ruimte te maken voor de vraag: wat zegt de Koning? Wat zijn Zijn aanwijzingen?

En omdat deze Koning de meest verrassende, originele, liefdevolle, confronterende, ruimhartige, energieke en visionaire Kunstenaar is die er bestaat, kán ik me niet voorstellen dat zijn antwoord aan de ‘de kerk - zijn meesterwerk’ zal zijn: hobbel maar een beetje door zoals het voor de crisis ook ging. 

Nee, natúúrlijk is het de bedoeling dat de kerk anders en beter uit de crisis komt dan zij er in ging. Maar dat kan alleen als we onze braakliggende grond aan de Koning aanbieden voor nieuw zaaigoed, in plaats dat we gewapend met mondkapjes en kuchschermen onze eigen voorraadschuren eroverheen kieperen. 

Never waste a good crisis.