Even vastlopen op ons levenspad, het gebeurt ons allemaal. Het gevoel bekruipt je dat ‘dit het niet meer helemaal is’. Maar wat het wel is, weet je nog niet. Net als nu, zo half oktober, als de eerste blaadjes vallen. Er dient zich een nieuw seizoen aan, maar dat gaat zomaar niet. De groei en de bloei moet achtergelaten, en het afsterven en naar binnen keren welkom geheten.
Maar laat ik er geen dichterlijk sausje overheen kieperen. Echt vastlopen is pittig, weet ik uit ervaring.
Wat kan je doen? In ieder geval niet meer van hetzelfde: in je kop zitten, piekeren, rondjes draaien, jezelf frustreren. Dat heb je al geprobeerd en hielp niet. Je moet uit je groef.
Als ik terugblik op mijn eigen vastlopers is dit wat me hielp:
1) Braak liggen. Een poosje bewust met je tengels van de situatie afblijven. Het ongemak van het ‘niet weten’ verdragen, in het vertrouwen dat iets nieuws bezig is om tevoorschijn te komen. Na het overlijden van m’n vader nam ik een sabbatical. Ik had geen plan of programma. Die leegte was bijzonder pittig. Zonder werk of prikkels voelde ik me een nobody. We prefer the devil we know to the desert we don’t. Het duurde langer dan ik wilde, maar toen kwamen er onmiskenbaar nieuwe groene sprietjes tevoorschijn die ik zelf nooit had kunnen verzinnen.
2) De stilte in gaan. De overtreffende trap van stap 1. Een klooster ingaan en dan een paar dagen je mond houden. Wat blijft er in je over als alle externe prikkels wegvallen? Je essentie. Precies datgene wat je kwijt was en waardoor je vast liep. Ik heb het vijf dagen gedaan, vond het doodeng maar heb daar dingen ervaren die ik m’n leven niet meer vergeet.
3) De koe bij de horens vatten. Eerlijk toegeven dat je er verrekte veel last van hebt én dat het je zelf even niet lukt om er uit te komen. Een goeie therapeut zoeken dus. Een paar jaar geleden deed ik dit zelf. Na vier gesprekken was ik er doorheen. Dit had ik veel eerder moeten doen, dacht ik in de auto naar huis. De draak die je de weg verspert in z’n bek kijken, en doen wat je te doen hebt. Dat kan je, want de draak, dat ben je zelf.
4) Biechten. Ik had een keer een financieel probleem waar ik in vast zat. Alleen mijn vrouw wist er van en verder niemand, zo geneerde ik me voor de situatie. Ik belde een vriend en vertelde alles, tot achter de komma. Het veranderde niks aan de situatie, maar toch zat ik niet meer vast.
5) Iets nieuws doen, maakt niet uit wat. Ik ben vorig jaar gestart met een intensieve opleiding in een nieuw vakgebied. In het begin voelde ik me weer net zo’n kluns als bij m’n eerste rijlessen. Zeker toen na les 7 m’n motor nog steeds afsloeg. Maar ik reed wel een nieuw seizoen van m’n werkende leven binnen.
Als ik mijn lijstje zo doorkijk zie ik dat ik telkens met twee thema’s aan het stoeien ben: trots en risico.
En jij, wat heeft jou geholpen toen je een keer vast zat?
[Beeld: vastgelopen zoon in de Vogezen]